Aνασχεδιασμός του SILO Πειραιά σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων

Το  Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής  (Ε.Ι.Α.), στο πλαίσιο του 14ου κύκλου διαλέξεων, παρουσιάζει στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, την Πέμπτη 6 Απριλίου 2017 στις 19:00 τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τον ανασχεδιασμό του υπάρχοντος αποθηκευτικού σταθμού σιτηρών (SILO) και του περιβάλλοντος χώρου του σε μουσείο ενάλιων αρχαιοτήτων.

Εισαγωγή: Ανδρέας Γιακουμακάτος, αρχιτέκτων, Καθηγητής ΑΣΚΤ

Παρουσίαση του γενικού σκεπτικού | πλαισίου του διαγωνισμού: Γιώργος Αραχωβίτης, αρχιτέκτων, πρώην υπέυθυνος ανάπτυξης πολιτιστικής ακτής του ΟΛΠ

Παρουσίαση του 1ου βραβείου: Βαγγέλης Αντωνόπουλος, Θάλεια Βέττα, Γιώργος Γαβαλάς, Μαρία Πυλαρινού, Μάρω Ρήγα, Αναστασία Σταμούλη

Τον Μάρτιο του 2012 προκηρύχθηκε από τον ΟΛΠ και το ΥΠΠΟΤ, διεθνής ανοιχτός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός με θέμα “Ανασχεδιασμός του υπάρχοντος κτιρίου του αποθηκευτικού σταθμού σιτηρών (SILO) και του περιβάλλοντος χώρου του σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων και Ανάπλαση παράκτιας ζώνης του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς και μετατροπή της σε ελεύθερο ανοικτό χώρο υπαίθριας ψυχαγωγίας”.

Για την μετατροπή του αποθηκευτικού σταθμού σιτηρών (SILO) του Πειραιά σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, προβλέφθηκε ένα κτιριολογικό πρόγραμμα 13.000μ², εντός των ορίων του οικοπέδου του, έκτασης 9 στρεμμάτων. Η επανάχρηση (σύμφωνα με τη μουσειολογική προμελέτη του ΥΠΠΟΤ) προβλέπει την παράλληλη ανάπτυξη δύο μουσειακών θεματικών με διαφορετικές απαιτήσεις, καθώς η διατήρηση-ανάδειξη του κτιρίου ως βιομηχανικό μνημείο συνυπάρχει με τη φιλοξενία του αρχαιολογικού μουσείου. Επιπλέον του Μουσείου, ο διαγωνισμός περιλάμβανε και την ανάπλαση της παράκτιας ζώνης πέριξ του Σιλό, επιφάνειας 90 στρεμμάτων.Ο διαγωνισμός έληξε τον Οκτώβριο του 2012, με την τελική συμμετοχή 89 προτάσεων,εκ των οποίων το 40% ήταν αλλοδαποί μελετητές. Η κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από 7 αρχιτέκτονες, (πανεπιστημιακούς, μέλη του ΣΑΔΑΣ και του ΥΠΠΟΤ) και με πρόεδρο τον ομότιμο καθηγητή του Α.Π.Θ. Δημήτρη Φατούρο, απένειμε 5 βραβεία και 9 εξαγορές. Το πρώτο βραβείο κέρδισε η πρόταση έξι ελλήνων μελετητών (Βαγγέλης Αντωνόπουλος, Θάλεια Βέττα, Γιώργος Γαβαλάς, Μαρία Πυλαρινού, Μάρω-Κυριακή Ρήγα και Αναστασία Σταμούλη), που συγκρότησαν μια ομάδα σε ισότιμη βάση, για να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες απαιτήσεις αυτού του μεγάλου (σε εύρος και δυσκολία αντικειμένου) διαγωνισμού.Όλες οι κατατεθειμένες προτάσεις παρουσιάστηκαν σε έκθεση που οργάνωσε ο ΟΛΠ τον Μάρτιο του 2013, ενώ οι βραβευθείσες μελέτες συμμετείχαν τον Μάιο του 2013 στην έκθεση “Βιομηχανική κληρονομιά: αναβίωση και βιωσιμότητα” που οργάνωσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Η μελέτη πήρε τον Δεκέμβριο του 2013 την έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσείων του ΥΠΠΟΤ και έκτοτε δεν υπάρχει καμία εξέλιξη προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του έργου.Στη διάλεξη αυτή, οι μελετητές θα παρουσιάσουν την βραβευθείσα με το πρώτο βραβείο αρχιτεκτονική πρόταση, εστιάζοντας παράλληλα στην προβληματική της ομάδας πάνω στα ευρύτερα ζητήματα της διαχείρισης κτιρίων-μνημείων, τα αμφιλεγόμενα όρια της αρχιτεκτονικής παρέμβασης και την επίδραση αυτής στην παγιωμένη εικόνα ενός δεδομένου αστικού τοπίου. Θα παρουσιαστεί η συνθετική αποτύπωση του μορφολογικού και εννοιολογικού μετασχηματισμού ενός κτιρίου με την εισαγωγή αλλότριας της αρχικής χρήσης. Και τέλος το αίτημα της ανάδειξης του Μουσείου ως ζωντανού χώρου όπου εκτυλίσσεται η αλληλεπίδραση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου, προσωπικών και συλλογικών ταυτοτήτων, ένα πεδίο διαρκούς διαλόγου της μνήμης με την ιστορία.